In veel gemeenten kampt men met het probleem dat verkeersgeluid tegen de grenzen van het toelaatbare aanschurkt. Om te kunnen blijven voldoen aan strenger wordende eisen betreffende geluidsoverlast zoeken gemeenten naar mogelijkheden tot het terugbrengen van verkeerslawaai. ZOAB speelt daarbij een grote rol. In Zaanstad kennen wij dit probleem ook waar geasfalteerde wegen dichtbebouwde wijken doorkruisen. Ook hier wordt gedacht aan het toepassen van zogenaamd stil asfalt.< p>
Stille wegdekken met ZOAB (zeer open asfalt)
Dit zijn wegdekken die zijn ontwikkeld om de geluidshinder veroorzaakt door het verkeer te beperken. De geluidsreductie is sterk afhankelijk van de snelheid. Zo heeft ZOAB geen reductie bij lage snelheden maar wel bij hoge snelheden (2 tot 3 dBA). Op plaatsen waar een hogere geluidsreductie nodig is wordt tweelaags ZOAB (TZOAB) toegepast waarmee reducties tot 6 dBA mogelijk zijn. Deze ontwikkeling heeft geleid tot het alleen aanbrengen van de fijne toplaag van ZOAB op provinciale en gemeentelijke wegen. Deze staan bekend als dunne geluidreducerende deklagen en hebben een geluidreductie van 3 tot 5 dBA.
ZOAB bestaat uit een bindmiddel (bitumen) dat steenslag, zand en andere vulstoffen samenbindt.
Onderscheid wordt gemaakt tussen enkel en dubbellaags ZOAB
Het staatje hieronder geeft een goede indruk van de verhoudingen geluidsreductie aanlegkosten en levensduur.
Voordelen
Het voordeel van stil wegdek is duidelijk. Het vermindert verkeerslawaai voor de omgeving. Bijgevolg kunnen andere geluidreducerende maatregelen (geluidsschermen) beperkt blijven.
De afvoer van (regen) water , waarvoor ZOAB eerst ontwikkeld werd, is in een stedelijke omgeving van minder belang omdat hier de rijsnelheden minder zijn.
Nadelen
De kosten, zoals blijkt uit bovenstaande tabel, zijn vooral voor 2L ZOAB, dat voor binnenstedelijke toepassing in aanmerking komt, belangrijk hoger. Bovendien is de levensduur aanzienlijk korter.
Echter, met stil asfalt wordt nog een ander probleem in huis gehaald.
Gemiddeld genomen dient een toplaag van 2L ZOAB ongeveer iedere 13 jaar te worden vervangen. Daarmee is de levensduur korter dan van de meeste asfaltverhardingen (ca. 18 jaar).
Een belangrijke veroorzaker van fijnstof is het autoverkeer. Naast het afslijten van de rubberen banden en roetuitstoot van dieselmotoren speelt ook de z.g. slijtlaag van het wegdek een belangrijke rol. Bitumen, steenslag en andere vulstoffen worden door het autoverkeer constant in zeer kleine partikels in de lucht gebracht. De samenstelling van ZOAB en de levensduur maakt dat relatief meer deeltjes worden opgeworpen in vergelijking met klassiek asfaltbeton.
Wat is fijnstof?
Fijnstof zijn deeltjes die kleiner zijn dan 10 micrometer (0,01 millimeter). Het wordt ook wel PM10 genoemd. Fijn stof is met het blote oog niet zichtbaar maar wordt wel ingeademd.
De deeltjesgrootte en de chemische samenstelling van het fijn stof varieert en is afhankelijk van de bron.
In een gebied met veel verkeer bestaat fijn stof vooral uit stoffen en roetdeeltjes die vrijkomen bij de verbranding uit benzine- en dieselmotoren. Dit zijn deeltjes die kleiner zijn dan 2,5 micrometer (0,0025 (millimeter), ook wel PM2,5 genoemd.
Wat doet fijn stof met de gezondheid?
Hoe kleiner de deeltjes des te dieper zij doordringen in het longweefsel en de longblaasjes. De allerkleinste deeltjes kunnen worden opgenomen in de bloedbaan en zich in het lichaam verspreiden. Onderzoek heeft uitgewezen dat mensen die dichtbij een drukke verkeerweg wonen vaker klachten hebben van de ademhaling of hartklachten hebben. Problemen met de gezondheid door fijn stof van verkeer komen vooral voor bij mensen die dichtbij een drukke verkeersweg wonen of naar school gaan. Rond een drukke verkeersweg is de hoeveelheid fijn stof het grootst. De afstand waarop de hoeveelheid fijn stof niet meer verhoogd is, is afhankelijk van de hoeveelheid verkeer over de weg en van andere wegen in de buurt.
Extra gevoelig voor fijn stof door verkeer zijn kinderen, ouderen en mensen met een chronische aandoening. Verergering van klachten treedt vooral op bij mensen met een aandoening van de longen of luchtwegen zoals astma en COPD. Ook mensen met een aandoening aan het hart of de bloedvaten ondervinden meer gezondheidsproblemen als ze dicht bij een drukke weg wonen.