Nauerna en omgeving in de schijnwerper
Artikel geplaatst op: 26 augustus 2018
In dit buurtschap zijn de laatste jaren nogal wat ontwikkelingen. De meeste zijn zeer welkom, maar het gaat ook wel eens minder naar de wens van de bewoners. De vereniging Belangengroep Nauerna, waar bijna alle bewoners lid van zijn, is de waakhond en vooral actief met de vooruitgang bezig.
Hierbij verschaffen wij u inzicht van wat er nu zo al speelt.
Aan de huidige ontwikkelingen gaat een tiental jaren van strijd tegen de gemeente Zaanstad en Afvalzorg vooraf. De voorgenomen uitbreiding in 2006 van de stortplaats is door BGN met succes bestreden. Een mediation tussen de betrokken partijen bij de voorgenomen uitbreiding, BGN, Afvalzorg, Gemeente Zaanstad, Provincie Noord-Holland en haven Amsterdam, heeft geleid tot een overeenkomst.
Uit de overeenkomst vloeien projecten en andere activiteiten voort, te weten als belangrijkste:
• Tot 2022 kan een hoeveelheid van 2 miljoen m3 gestort worden.
• De permanente inrichting van een bedrijfsterrein van 15 ha voor afvalbewerking en -verwerking.
• Het verplaatsen van de loswal in Zijkanaal D naar het Noordzeekanaal.
• Het inrichten van 60 ha van de stortplaats na sluiting als natuur- en recreatie Park Nauerna.
• Aankoop van veenweidegebied, de Nauernase Venen, ten westen van de buurtschap Nauerna, met bestemming ‘natuur’.
• Aankoop van een aan de buurtschap grenzend terrein dat deel uitmaakt van het bedrijventerrein HoogTij, ter inrichting als groen recreatiepark HoogTij.
1. Herbouw van de vroegere molen De Paauw
Afgelopen jaren is een molenskelet uit de kop van Noord-Holland tot molen gebouwd. Ook de vervallen molenschuur is volledig in goede staat terug gebracht en te huur. Gekozen is een hennepklopper te maken. Op 7 september as. zal de oplevering feestelijk gevierd worden met burgemeester Jan Hamming.
2. Park Nauerna
Het natuur- en recreatiepark is in 3 fasen van inrichting verdeeld.
De noordelijk gelegen eerste fase is in 2015 voor publiek geopend.
Volgens Overeenkomst Nauerna heeft Afvalzorg per 1 april jl. het storten gestaakt op fase 2 meteen oppervlak van 21 ha. Er wordt nu afgedekt. Volgend jaar zal het park fase 2 ingericht moeten zijn. Na 2022 ontstaat een park van 60 ha, een van de grootste parken van Zaanstad.
Het plaatje is het voorlopig ontwerp en is te beschouwen als een mogelijk idee van de inrichting.
Wel komen er twee heuvels met toppen van ca. 40 meter hoog.
Deze zijn nu al te zien.
3. Stankoverlast van de stortplaats
Al sinds 2015 worden bewoners van Nauerna geteisterd door vreselijke stank vanuit de stortplaats. Er
wordt veel bedorven organisch afval gestort. Afdekken met grond blijkt niet voldoende te helpen.
De Omgevingsdienst NZKG, verantwoordelijk voor inspectie en handhaving, heeft niet hard genoeg
opgetreden. Na vele honderden klachten en dreigementen neemt Afvalzorg nu verantwoordelijkheid en
wordt een stortgas onttrekkingssysteem aangelegd.
4. Park HoogTij
Tezamen met de naast gelegen bestemde groen- en waterstrook ontstaat een park van ca. 8 ha.
Roel van Gerwen, landschapsarchitect van Landschap Noord-Holland, heeft een plan voorgesteld.
Op deze schets is een forse hoeveelheid water en moeras te zien. De afspraak is dat het een sportief recreatie gebied wordt op droog terrein. Hierover zal nog stevig overlegd worden.
Het arboretum is bedoeld als een overzicht van inheemse boomsoorten. De bedoeling is dat het park eind volgend jaar geopend wordt.
5. Verplaatsing loswal
Er wordt een nieuwe loswal voor het bedrijfsterrein van Afvalzorg gebouwd aan het Noordzeekanaal met in het terrein
gelegen havenbekken, zodat het kanaal gelijke breedte behoud. Hier zal het transport van en naar schip gaan van vervuilde grond en gereinigde grond voor transport naar elders.
Het vervoer per vrachtwagen wordt hiermee terug gebracht. De voorziening zal in september geopend worden.
Impressie van de brug over de Nauernase weg ter verbinding van de loswal met het bedrijfsterrein. Deze
brug is inmiddels gerealiseerd.
6. Ontwikkelingen op HoogTij
Het bedrijvengebied is sinds de bestemming in 2003 langdurig leeg gebleven, als gevolg van de concurrentie van terreinen in de regio en de recessie. Met de komst van de gevangenis en de economische groei vestigen zich steeds meer bedrijven. De zeehaven is thans in aanleg. De kade met een binnen het terrein gelegen bekken van 900 meter lang zal volgend jaar klaar zijn. De Kanaaldijk is al omgelegd. Er zal ondermeer een containeroverslagbedrijf en logistiekbedrijf gevestigd worden. De duurzaam ingerichte bedrijventerreinen zullen worden omgeven door groen en blauw parkgebied. De Belangengroep Nauerna heeft hiertoe in 1998 de aanzet gegeven.
7. Beroep tegen het bestemmingsplan Omgeving Nauerna
Het bestemmingsplan Omgeving
Nauerna is gemaakt ter uitwerking van
de overeenkomst.
Het bestaat uit 3 deelgebieden
rondom de bebouwde kom.
1 Nauernasche Polder, waarin het
toekomstige Park Nauerna van 60 ha;
daarnaast bedrijventerrein van
Afvalzorg van 15 ha.
2 Nauernase Venen, natuurlijk
agrarisch weideveengebied van 18 ha.
3 Toekomstig Park HoogTij van 9 ha
voor actieve recreatie in het groen en buffer naast het bedrijventerrein.
Omdat gemeente Zaanstad en Afvalzorg zich in enkele gevallen niet aan de overeenkomst hebben
gehouden, hetgeen uit de inhoud van het nieuwe bestemmingsplan blijkt, heeft BGN besloten tegen het
plan in beroep te gaan bij de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State. Het gaat om zaken waar
Nauerna een groot belang bij heeft.
Op 30 mei jl. is de zitting geweest van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Afgelopen woensdag, 15-8 was de uitspraak. De beroepsgronden en de uitspraak van de Afdeling zijn:
- Meer milieuoverlast toegestaan vanuit bedrijventerreinen dan normaal.
De Afdeling: aanbevolen afstanden volgens VNG-brochure tussen bedrijven en woningen zijn korter
dan de realiteit, ook in geval van ‘rustige woonwijk’; als gevolg geen oordeel nodig. In geval van
toekomstige ontwikkeling kan BGN bezwaren opnieuw inbrengen.
- Geen natuur- maar recreatiebestemming voor Park Nauerna. Daardoor wordt vervuilde grond
toegestaan, die voor recreanten geschikt geacht wordt, maar ongunstig is voor goede
natuurontwikkeling. Er is kans op doorvergiftiging in de voedselketen.
De Afdeling: bestemming recreatie, waaronder natuurontwikkeling bedoeld, volstaat.
Benaming van een bestemming is niet van doorslaggevende betekenis.
Bovendien kan een bestemmingsplan geen gebodsbepalingen bevatten, behalve als bouw- en
gebruiksmogelijkheden er van afhankelijk zijn.
- De veel te grote hoogte van de opslagheuvels op het bedrijfsterrein van Afvalzorg van 35 meter.
De Afdeling: aanvaardbaar, want van groot maatschappelijk belang, historisch gegroeide situatie,
heuvels op aanmerkelijke afstand van woningen, voorwaardelijke verplichting van extra bomenrijen
rondom.
- Het teveel water en moeras in het toekomstige Park HoogTij, waardoor te weinig droog terrein.
Bovendien komt de waterberging van het bedrijventerrein in het park en betaalt Nauerna uit een
toegewezen budget voor de inrichting, beheer en onderhoud; bedoeling van de gemeente.
De Afdeling: onvoldoende eerder in de zienswijze als klacht geuit, dus geen ontvankelijke
beroepsgrond.
Bekend is dat de Raad van State op grond van de wet gemeentes beschermt tegen aantijgingen door
burgers. Een gemeente heeft grote beleidsvrijheid en weet zich beschermd door de bestuursrechter als
voldoende afweging van belangen heeft plaats gevonden. Een privaatrechtelijke overeenkomst hoeft niet
strikt genomen gevolgd te worden, zoals nu weer blijkt. Alleen de civiele rechter gaat daar over, maar die
houdt zich weer afstandelijk bezig met bestuursrecht.
Alleen in saillante gevallen zal de rechter met het beroep instemmen, zoals uit het volgende blijkt.
Ingebracht bezwaar van bewoner Gerard Konijn (geen lid van BGN), ondersteund door BGN:
onzekerheid over veilig recreëren na opening van de parkfasen 2 en 3.
De Afdeling:
Toegewezen! Het bestemmingsplan dient een deugdelijk plan met afdoende maatregelen te bevatten,
waardoor de veiligheid voor recreanten gewaarborgd wordt. Het plan voorziet daar niet in, maar stelt dat
vlak voor openbare opening van een fase de veiligheid getoetst moet worden. Gevolg kan zijn dat het
park niet gebruikt kan worden als er onvoldoende veiligheid bestaat. Te denken valt aan uittredend water
en dampen met giftige stoffen. Dat heet rechtsonzekerheid. Zaanstad zal alsnog een door de Raad van
State goedgekeurd plan in het bestemmingsplan moeten opnemen.
8. Innovatieproject Zuiderveen
Het project is bedoeld voor verduurzaming van melkveebedrijven en om verdere daling van de
veenbodem tegen te gaan.
Ingezet wordt op waterpeilverhoging, lichtere veerassen, hoogveenvorming en paludicultuur.
Deze cultuur behelst ondermeer kweek van lisdodden, azolla en veenmos.
De producten van deze organismen leveren in Oost Friesland een groter profijt op dan melkproductie.
Er is een bemalingssysteem ontwikkeld dat het waterpeil van het terrein automatisch aanpast aan de behoefte.
Dus is het terrein nooit te nat of te droog.
9. Nieuw evenemententerrein in Westpoort, nabij Ruigoord
Dit terrein, N1 geheten, is door gemeente Amsterdam aangewezen ter vervanging van terreinen binnen Amsterdam. Het betekent nog meer zomerse herrie voor omwonenden in Halfweg, Spaarndam en zeker ook in Zaandam-Zuid,Westzaan en Nauerna. Tot voor kort wist niemand van de ‘overkant van Amsterdam’ hier iets van. De belangenverenigingen Kontakt Milieubeheer Zaanstreek, Hart voor Stad, Westzaan en BGN proberen alsnog aan te haken om invloed uit te oefenen.
10. Omgevingsvisie NH2050
In tijd een – te ver – strekkende visie. Dat geeft de provincie ook toe. Het gaat vooral om kader dat de
komende periode kan worden ingevuld en aangepast op nieuwe ontwikkelingen en inzichten.
In de zienswijze namens HvS en BGN heb ik vooral gefocust op thematische hiaten:
- De hoofdambitie van de provincie, balans tussen economische groei en leefbaarheid, is toe te juichen.
In grote delen van de Zaanstreek is de balans echter al langdurig verstoord geraakt; de huidige toestand
mag niet beschouwd worden als 0-moment. Het gaat om overlast van vliegverkeer, de havens en
bedrijventerreinen.
- Het provinciaal beleid, gericht op het behoud van open groene landschap en van natuur, dient
bestendigd te worden. De groene longen, in het bijzonder de buffers tussen stedelijke gebieden, dienen
behouden en verstrekt te worden, want van groot belang voor de leefbaarheid en volksgezondheid.
- De aandacht gaat vooral uit naar gekwalificeerde natuurgebieden. De doelstelling van forse uitbreiding
van Natuurnetwerk Nederland (voorheen Ecologische hoofdstructuur) kan alleen ingevuld worden door
het fijnmazig in kaart brengen van het nog niet gekwalificeerde open groene landschap.
11. Programma Natuurontwikkeling 2019-2023, PNH
Wat opvalt is, in het verder doorwrochte plan, het gemis van water als biotoop. Water komt alleen voor
in het programma als onderdeel van een droog natuurgebied met ook water. Ik vind de kanalen, vaarten
en meren erg belangrijk als ecologische "snelwegen" en broedplaatsen voor watergebonden organismen.
Deze opmerking heb ik Rita Melk toegezonden, die het zal opnemen in de zienswijze van KMZ. Kontakt
Milieubeheer Zaanstad)
12. Groen- en waterplan Zaanstad
De onduidelijk weergegeven kernwaardenkaart in het plan.
Op 15 februari jl. heeft de raad van Zaanstad het Groen- en waterplan vastgesteld. Hierover bestaat
nogal wat onvrede bij de indieners van een zienswijze, waaronder van Hart voor Stad, KMZ en BGN.
Op 19 september is een overleg met ambtenaren, ter planuitwerking. Er valt nog veel aan te vullen.
Namens Hart voor Stad, werkgroep Omgeving, Milieu en Veiligheid, Hans Lalk, bestuurslid, 19-08-2018
Klik hier voor de PDF
