Door de economische crisis is de allerlaatste oliecrisis voorkomen.?. of liever uitgesteld. Elk nadeel heeft z?n voordeel. Saved by the bell zoals de Engelsen zeggen.
De economie van de wereld draait op olie en gas, die eindig is. En wel heel erg eindig! Medio 2008 steeg de olieprijs (waar de gasprijs aangekoppeld is) tot ongekende hoogte. Wat was daarvan de oorzaak?
Gewoon een kwestie van vraag en aanbod. De productie – dus het oppompen van aardolie – heeft een beperkte capaciteit. Deze capaciteit werd op dat moment tot z’n maximum benut. Als er geen creditcrisis was gekomen was de olieprijs nu wellicht tot 300 of 400 dollar gestegen. Met als gevolg hongersnood en ruzies in veel landen. Maar het probleem is veel groter dan wat blijkt uit de publicaties en berichten van onze overheid. Veel problematischer is dat niet alleen de pomp- en productiecapaciteit beperkt is maar ook de toename van het volume aan bewezen voorraden (dus dat wat nog in de grond zit) loopt al een aantal jaren wereldwijd achter op hetgeen uit de grond wordt gehaald.
Op veel vindplaatsen in de wereld is de productie al “over de top”. Nieuwe vondsten hebben een steeds kleiner volume. De wereld waarin wij leven is zo goed bekend dat het onwaarschijnlijk is dat nog grote deposits gevonden zullen worden terwijl die welke er zijn met enkele uitzonderingen binnen niet al te lange tijd uitgeput zullen zijn. De Verenigde Staten en heel Europa, inclusief de Noordzee, zijn op de weg terug. Dit moet een keer mis lopen. En dat punt zijn wij aardig genaderd. Niet alleen in ons land, niet alleen in Europa maar dit geldt voor de hele wereld. En wat dan? Lang geleden kreeg de mens de energie bijna uitsluitend uit hout.Toen de bossen bijna verdwenen waren werden overal in de wereld grote hoeveelheden steenkool gevonden.
En nog steeds worden deze vindplaatsen ontgonnen, ten koste van ons klimaat en welzijn. Want steenkool is de grootste vervuiler door de grote hoeveelheden andere materie die naast de CO2 mee de lucht in wordt geblazen bij verbranding. Londen en vele andere steden waren daardoor bijna onbewoonbaar geworden in de 19e eeuw. Olie en gas brachten daarin een tijdelijke verandering. En wel een echt tijdelijke. Het ziet ernaar uit dat binnen 10 jaar van nu (2009) de behoefte aan aardolie bij lange na niet gedekt kan worden door de productie ervan. En wat dan? Dat er echt iets moet gebeuren is duidelijk. Energiebehoefte, beschikbaarheid, luchtverontreiniging en CO2 uitstoot moet wereldwijd met elkaar in evenwicht komen.
Wij hebben met z’n allen kans gezien om wat de natuur in miljoenen jaren heeft vastgelegd in een periode van 100 jaar weer de lucht in te sturen. Doet de mens niets, dan doet de natuur het wel: hongersnoden, oorlogen, overstromingen zullen het gevolg zijn. De wal zal ook hier het schip wel keren. En er is niet één alles zaligmakende oplossing! Alle zeilen zullen moeten worden bijgezet. Windenergie, zonne energie enz. enz. maar ook atoomenergie! Mogen wij verwachten dat ontwikkelingslanden zoals China en India met een bevolking van ver boven het miljard genoegen nemen met een lagere levensstandaard dan die wij in het Westen gewend zijn. Nee, al deze mensen hebben ook hun verwachtingen en zullen een steeds grotere aanspraak maken op de energie in de vorm van olie, gas en steenkool.
Velen van ons hebben twee auto’s voor de deur. Willen wij dat de Indiërs en Chinezen verbieden? Nee, en we kunnen het ook niet. Met onder andere geld vanuit ons land wordt een aardgas pijpleiding vanuit Rusland naar W Europa aangelegd. Wij moeten ons realiseren dat dit slechts voor ons hier een heel tijdelijke oplossing biedt. En dat nog afgezien van de mogelijkheid dat de Russen om welke reden dan ook de toevoer van de een op de andere dag afsluiten. Dat is nu al twee keer eerder gebeurd. Wat kunnen wij in Zaanstad hier aan doen? Zeg niet onmiddellijk NEE! Oplossen kunnen wij het niet alleen, maar wel een steentje bijdragen. Onlangs had ik een aangenaam gesprek met de heer Ootjers. Daarbij kwamen onder andere twee dingen ter sprake. 1e waar moeten wij ons op richten wat betreft hogere opleidingen in Zaanstad 2e wat doet Zaanstad aan energiebesparing. Naast de topic FOOD denk ik dat wij ons hier kunnen profileren als een centrum van initiatieven om een - zij het kleine - bijdrage te leveren voor het oplossen van dit wereldwijde energieprobleem. De Zaanstreek was immers in de 17e eeuw het eerste gebied – wereld wijd – waar ellebogenstoom werd vervangen door de eeuwige bron van energie – windkracht. Daar liepen wij voorop tegenover de rest van de wereld. Hier, in deze zelfde Zaanstreek, werd de eerste industriële activiteit ontplooid.
Laten wij ook voorop lopen bij het ontwikkelen van oplossingen voor het huidige wereld probleem. Daarmee kunnen wij Zaanstad op de kaart zetten, zoals vaak wordt gezegd. Ik pleit hier niet om onze gemeente vol te zetten met windmolens en zonnepanelen om van atoomcentrales maar helemaal niet te spreken. Gezien het beperkte open terrein, wat dan ook nog natuurgebied is, is dat niet mogelijk. Maar wel mogelijk is dat wij op alle mogelijke manieren de aandacht gaan vestigen op dit wereldwijde probleem. Nog steeds is men zich onvoldoende daarvan bewust of in elk geval handelt men er niet naar. Wat kunnen wij dan doen: Een opleiding starten onder de noemer “Energie van de toekomst”; Waarom niet nog eens proberen een hogeschool opleiding te starten maar dan in samenwerking met TH Enschede, Delft of Eindhoven; Symposia organiseren in Zaanstad over dit onderwerp; Maak van onze bibliotheek het centrum waar kennis over dit probleem wordt verzameld en vastgelegd; Bedrijven aantrekken die juist op dit gebied actief zijn.
Waarom niet een praten met Vestas of Greenchoice voor het opzetten van een filiaal (verkoop en productie) in Zaanstad; Acties ondernemen richting Den Haag; Zaankanters zitting laten nemen in werkgroepen die het probleem landelijk en wellicht Europees serieus te lijf gaan. Welke subsidie mogelijkheden zijn er? In plaats van de gaspijpleiding uit Rusland kunnen wij beter een hoogspanningsleiding aanleggen vanuit Marokko. Laten wij een overeenkomst maken met dat land en de woestijn vol zetten met zonnepanelen. Dat is pas duurzaam. En het is een land dat naar mijn mening betrouwbaarder is dan Rusland. Nederland wordt dan het verdeelstation van echt duurzame energie. En zolang de hoogspanningleiding er niet is kan op basis van de opgewekte elektriciteit waterstof worden gemaakt, dat over zee vervoerd kan worden. Na aanlanding kan deze waterstof weer gebruikt worden milieu vriendelijke elektriciteit op te wekken.
Wat Zaanstad er aan kan doen? Laten wij een samenwerking zoeken met één van de zuidelijke steden in Marokko. Wij kunnen dan gebruik maken van de expertise van onze landgenoten met een Marokkaanse achtergrond. Dit zijn maar een paar punten, en als we met elkaar overleggen kunnen er vele bij komen. Niemand zal blij zijn met een atoomcentrale in z’n achtertuin. Maar om het probleem op te lossen zal dat een van de belangrijkste opties zijn. Waarom niet denken aan uitbreiden van ons land richting zee. Niet in de eerste plaats om er een atoomcentrale te plaatsen maar wel om windmolens en zonnepanelen te installeren, vervuilende industrieën zoals Corus te verplaatsen, Schiphol en opslag van erts en kolen. Ook voor ons in Zaanstad is dat wellicht een eerste solide onderwerp om over van gedachten te wisselen. Alleen zullen wij het niet kunnen doen, maar één Zaans schaap over de dam kan grote gevolgen hebben. Ik ben bereid om mijn steentje bij te dragen. Nu U nog!
Er is over dit onderwerp veel literatuur. Ik raad u aan er iets over te lezen. B.v. “De permanente Oliecrisis” ISBN 9789046804162 of “The last oil shock” ISBN 9780719564246. Fijne vakantie literatuur.
W.H. Evers