Twee maal per jaar geeft het college van B&W aan de gemeenteraad een overzicht van de financiële stand van zake. Dit gebeurt in de vorm van de kadernota die in het midden van elk jaar verschijnt en de begroting in de vorm van een uitgebreid overzicht van te verwachten uitgaven en opbrengsten over een periode van 4 jaren. Onze vereniging heeft de gewoonte om op deze stukken haar analyse te geven en deze aan te bieden aan de Gemeenteraad en B&W.
De begroting is sluitend. Nee, sluitend gemaakt door het rerouten en wegsnijden van grote brokken en ervan uit gaan dat Stort Nauerna zich kan voortzetten. Welke grote brokken?
In de begroting op blz. 5 wordt terecht gesteld dat financiën verder onder druk zullen komen te staan. Wij moeten ons realiseren dat andere “grote brokken” om dit te compenseren, niet meer aanwezig zijn, tenzij wordt ingegaan wat wordt gezegd bij: Grondzaken en gebiedsontwikkeling blz 44
1 pag. 1 onderaan
Wederzijds aanspreekbaar.
Wat heeft dat met een begroting te maken? Gehoopt moet worden dat deze loze kreet niet eveneens de kwaliteit van deze begroting aangeeft.
2 pag. 1 Vorig jaar is als leidraad voor de begroting “Stad op orde” gekozen. Met het schrappen van onderzoek Spoorse doorsnijding is het doel “stad in evenwicht” (blz 2). verder weg komen te liggen. De mogelijkheid van voortzetting van dit onderzoek op de wijze als aangegeven door Hart voor Stad moet serieus beoordeeld worden en niet moeten worden afgedaan met “onhaalbaar” zonder dat derden ernaar hebben gekeken. De Quickscan is opgesteld op basis van een verkeerde wethouderlijke instructie. Bij de begroting 2011 meldde het college nog dat spoorwegovergang Rooswijk nog de hoogste prioriteit had.
Destijds schreef HvS daarover:
Bereikbaarheid en mobiliteit.
Blz. 37 en 38 Hier wordt gesproken over optimale doorstroming en bereikbaarheid. Wij moeten ons realiseren dat zolang geen totale integratie plaats vindt van het Westelijk en Oostelijk deel van onze gemeente dit doel niet zal worden bereikt. Onze vereniging heeft hierover onlangs een uitgebreide discussie met de verantwoordelijke wethouder gehad. Naar aanleiding daarvan is in overleg met alle betrokken wijkorganisaties een brief gezonden aan het college. Een kruisingvrije overgang bij Rooswijk is wat dit betreft onvoldoende. Deze brief zullen wij u separaat toezenden.
3 Blz 2 taakstelling kadernota Bestuur en organisatie. Onduidelijk is in hoeverre de in de begroting 2011 – 2014 beoogde bezuinigingsdoelstelling op koers ligt. “Een eind op weg” wat betekent dat?
4 Blz. 3 Keuzes waarop wij aanspreekbaar zijn. Een aantrekkelijk vestigingsklimaat wordt geweld aangedaan door Spoorse doorsnijding te schrappen
5 Blz. 4 Gericht investeren. Nieuwe investeringen? Welke? Waaruit betaald?
6 Blz. 4 Leefklimaat. Zolang de definitie van “klimaat neutraal” niet duidelijk is bepaald is doelstelling 2020 een farce.
Begroting wederzijds aanspreekbaar, op basis van vertrouwen
Algemeen: Geschuif tussen investeringsfonds – NUONgeld, spoorse doorsnijding en balanspositie geeft aan dat er enige mate van paniek binnen het college bestaat.
Blz 6. Komt vaststelling tijdpad kerntaken overeen met motie 22 van 26 mei 2011?
Blz. 7 Leefklimaat. Het grootste probleem “luchtverontreiniging” wordt niet genoemd.
Kansrijke ontwikkellokaties; Zaanstad Noord heeft dus geen enkele kans.
Blz. 8 Solide financieel beleid gaat ten koste van spoorse doorsnijding. Aangenomen moet worden dat tezelfdertijd met het toekennen van de uitvoering van de Gracht aan de firma Beentjes ook is besloten het Project Guisweg te stoppen. Wat is belangrijker voor onze stad?
Economie
Blz. 11 Subdoel 1 werkgelegenheid “redelijk gunstig ontwikkeld” strookt niet met “lopen achter bij landelijke en regionale werkgelegenheidsontwikkeling”. Laten we het niet mooier voor willen stellen dan het is!
Ver. Hart voor Stad komt met een opbouwend voorstel voor promotie die “van essentieel belang” is.
Blz. 13 Acquisitie samen met Amsterdam om het aantal hotelbedden uit te breiden? Gaan we samen Hilton benaderen?
Werk, inkomen en integratie
Blz. 19 onderaan. Gesteld wordt dat aantal aanmeldingen voor bijstand niet beïnvloedbaar is. Dit is wel het geval als maatregelen worden getroffen om instroom van bijstandvragenden te beïnvloeden.
Blz.21 Ontwikkeling regionale arbeidsmarkt In 2010 is het werkeloosheidgetal in Zaanstad sterk gestegen ten opzichte van voorgaande jaren. Dit artikel is overigens negatiever dan de realiteit. Het zou opnieuw geschreven moeten worden aan de hand van recente cijfers.
Bereikbaarheid en mobiliteit
Blz. 31 Subdoel 1: Verbeteren van de bereikbaarheid en optimale doorstroming voor alle vervoersstromen. Deze uitspraak strookt niet met de realiteit. Helaas A8 A9 en spoorsedoorsnijding de nek om gedraaid.
Blz 32 Realiseren van een aantrekkelijk centrum in Zaandam. Dit is een onbereikbaar doel in 2012 en minstens een deel van 2013. Kosten openbaar vervoer zal in de regio Amsterdam met 30% worden verhoogd.
Grondzaken en gebiedsontwikkeling
Blz. 41 Inverdan. Er wordt hier geen enkele versobering voorgesteld. In tegendeel. Door vooruitschuiven van bouwplannen en grondverkoop nemen de kosten verder toe. Risico analyse is wel heel summier.
Blz. 44 De risicoanalyse geeft aan dat hier grote gevaren dreigen bij de verdere tot stand koming van Inverdan. Overwogen moet worden om een geheel nieuwe benadering onder de loupe te nemen. Net zoals besloten is bij de spoorse doorsnijding kan worden overwogen de realisatie Knoop de eerste jaren volledig stop te zetten.
Openbare orde en veiligheid
Blz. 81 Het is rijkelijk laat om pas na in werking treden van de nieuwe politiewet te gaan nadenken over nieuwe werkwijzen.
Bestuur en organisatie
Blz. 91 – 94 Lange lijst van doelstellingen. De vraag is waar dit toe zal leiden. Er is geen evenwicht tussen de benadering door gemeentebestuur en verwachtingspatroon van burgers. Met de huidige opstelling van ons bestuur zal dit te eeuwigen dagen voortduren.
Blz. 93 De besparingsdoelstelling zoals verwoord in de begroting 2010 is volledig afwezig.
(Loonkosten, inkoopvoordeel 17%) Zie ook blz. 102.
Financiën
Blz. 95 Subdoel 1 Met het afblazen van A8-A9, spoorse doorsnijding en vermindering kapitaallasten worden deze onderwerpen doorgeschoven naar toekomstige bestuurders.
Blz. 97 Wat wordt bedoeld met “1.3 Incidentele baten versneld afschrijven”?
Bedrijfsvoering
Blz. 103 Ziekteverzuim. Met 5,7% ligt dit ruim boven het landelijk gemiddelde van 4%. In het algemeen blijkt dat overheidsinstellingen een ongunstig beeld geven ten opzichte van commerciële bedrijven. Oorzaken? Werkdruk? Onduidelijk beleid met onvrede als gevolg? Minder toezicht? Met 5,7% ziekteverzuim zijn 76 personeelsleden permanent afwezig.
Blz. 104 Inkoop. Voorkeur lokale bronnen wordt niet genoemd.
Lokale heffingen
De OZB stijgt met 4,25%. Vanaf 2008 ligt de waardepeildatum één jaar voor de ingang van het belastingjaar waarvoor de WOZ-waarde wordt vastgesteld. Dit is vastgelegd in artikel 18, lid 2 van de Wet WOZ. Feitelijk betekent dit dat de waarde waarover de 4,25% wordt berekend jaarlijks wordt vastgesteld. De waarde van onroerend goed heeft een sterke neiging tot dalen. Verwacht wordt dat deze tendens zich zal voortzetten. Het delingspercentage is dermate hoog dat dit de stijging van 4,25% ruimschoots te boven zal gaan. Als gevolg daarvan zal de netto opbrengst niet méér maar minder zijn dan in voorgaande jaren. Dit fenomeen is nog niet in de begroting verwerkt.
Treasury
Blz. 112 Financieringsbehoefte. Een voortdurende stijging hiervan belooft niet veel goeds voor de toekomst. Wij moeten ons realiseren dat in voorgaande onderdelen gesproken wordt over onzekerheden ten aanzien van inkomsten. Dit zou een verdere zware druk op de financieringsbehoefte kunnen leggen. Zie ook blz. 138 grafiek “eigen vermogen”.
Blz. 113 Borgstellingen. Enige jaren gelden werd de z.g. Gemeente garantie voor aankoop van huizen vervangen door de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Dit instituut is een gezamenlijk plan van Staat en gemeenten die samen ook de risico’s dragen in de vorm van borgstellingen tegenover de betrokken banken. Onduidelijk is welk risico Zaanstad hierbij loopt en of hiervoor dekking is voorzien. De mate waarin momenteel huizen voor gedwongen verkoop in aanmerking komen is aanzienlijk.
Weerstandsvermogen en risico’s
Blz. 115 Risico top 10. Voor zover bekend heeft nog geen overdracht plaats gevonden van het Bannehof. Er gaan geruchten dat koper dit op termijn wenst te stellen of er zelfs vanaf wenst te zien.
Onderhoud kapitaalgoederen
Blz. 120 Het budget onderhoud openbare ruimte wordt sterk beïnvloed door het besluit een deel van de opbrengst NUON hiervoor te gebruiken. Onduidelijk is of het normale budget (dus zonder NUON) in tact is gebleven. Gesproken wordt over een inlopen van de achterstand met een bedrag van 12 miljoen. Eerder bij het besluit over de verkoop van NUON afgesproken dat 50% van de opbrengst gebruikt zou worden voor inlopen achterstand openbare ruimte.
Beheer gemeentelijke gebouwen
Blz. 124 “Er is voorzichtig gerekend”. Wat houdt dit in. De kans is groot dat deze last en de rentelast daarmee verbandhoudend nog vele jaren zal blijven drukken. Zie ook Bannehof artikel bij weerstandvermogen.
Verbonden partijen
Blz. 125 en verder. Bij nagenoeg alle partijen wordt gesproken over “grote financiële risico’s” of “situatie zorgelijk” of “verliessituatie”. Zijn voorzieningen hiervoor voldoende?
Interessant is nog te vernemen wat het netto verlies/winst is geworden bij de liquidatie van Stichting IKTC.
Grondbeleid
Blz. 128 e.v. De vraag mag worden gesteld of bij de vaststelling van de waarde voldoende rekening is gehouden met de daling van grondprijzen parallel aan prijzen voor huizen en kantoren.
Investeringen sport.
“Er zal eerst gespaard moeten worden voor nieuwe investeringen”. Dit is een volledig loze toezegging omdat niet duidelijk is waar dit sparen (=doelreserveringen) te vinden is in deze begroting.
Voortgangsrapportage bezuinigingen
Hier zou een kwantificering op z’n plaats geweest zijn. Een belangrijk deel van de bezuinigingen zou moeten komen uit de organisatie. Juist hier kleurt het erg oranje en rood.
Parkeerbelasting
Blz. 165 Onduidelijk is welk inkomen de gemeente heeft uit de Inverdan parkeergarages.
In andere gemeenten wordt op korte termijn mobielbetalen voor parkeren ingevoerd. Dit vermijdt dure aanschaf van automaten en vereenvoudigt de controle.
Verbonden partijen
Blz. 194 Er wordt onvoldoende aandacht besteed aan de mogelijkheid van benutting van aardwarmte (geothermie). Vooral op het gebied van acceptatie is daarbij veel winst te halen. De methodiek is bekend maar niet is bekend of de ondergrond van Zaanstad daarvoor in aanmerking komt.
Blz. 195 Moet HVC zich beperken tot core business? In elk geval zal met nadruk hobbyisme en “het wiel weer uitvinden” moeten worden voorkomen!
Blz. 196 RON Meer en meer is RON uitsluitend bezig met de op het Zaanse gebied liggende Hoogtij. Het risico dat Zaanstad zicht op de ontwikkelingen verliest is levensgroot. Door ontwikkeling van vervuilende activiteiten aan de overkant maakt hier het geschikt houden van “First in Food” industrieën problematisch.
Blz ? Bij verbonden partijen noch bij subsidieontvangers komt SBZ voor.