Analyse Kadernota 2013 - 2016 Gemeente Zaanstad

Artikel geplaatst op: 3 juli 2012

Raadsleden van de gemeente Zaanstad hebben de volgende analyse op de kadernota 2013-2016 van de gemeente Zaanstad van onze vereniging ontvangen.

Algemeen
De kaasschaaf is voor sport en cultuur een zeis geworden. De besparingen volgens deze kadernota zijn onvoldoende om tot een sluitende begroting te komen. Evenals in voorgaande jaren wordt Inverdan met financiële rust gelaten
Financiële problemen worden naar de toekomst verschoven
Noord komt er bekaaid af
Meeste besparingen in portefeuille Wethouder Leny Vissers
Hart voor Stad noemt mogelijkheden om Sport, cultuur en wijken intact te houden.

Ons commentaar op details is als volgt:

Blz. 4
Aantal werkzoekenden (NWWérs) ver boven landelijk gemiddelde. Hier is extra aandacht nodig om dit terug te dringen. Hoe is verhouding werkzoekenden tegen over werkaanbod.

Blz. 5
Bij punt 1.2 wordt gesproken over “het tempo van inspanningen verminderen”. Waarom niet bij Inverdan?

Blz. 6
Het “opschonen” van de balans gebeurt door een reservering voor een verplichting (vooruitbetaalde canons die lopen tot 2036) in één keer ten gunste van de exploitatie te brengen. De balans wordt daarmee opgeleukt maar de jaarlijkse vrijval naar rato komt daarmee te vervallen. De externe accountant moet hier nog steeds z’n oordeel over vellen warbij de kans groot is dat dit boekhoudingtechnisch niet is toegestaan.

Kijk ook eens bij hoe Leiden deze reserve gebruikt.

Reserves achterstallig onderhoud wenst men vrij te laten vallen. Ook hier opleuken van de balans. Bijgevolg komen de desbetreffende kosten in latere jaren rechtstreeks ten laste van de exploitatie.
Ook hier bestaat her risico dat – door de Provincie discutabel gestelde – tijdelijke middelen worden gebruikt voor structurele doelen. Uit punt 2.6 van blz. 12 kan dit al blijken.

Ten aan zien van het raadsdebat over kerntaken wordt de indruk gewekt dat sport en cultuur daartoe niet behoren. Wij menen niet dat dit zo ronduit is gezegd resp. besloten. Toch wordt gezegd dat de focus ligt op taken die het meest bijdragen aan de sociaal-economische ontwikkeling. Dit is in tegenstelling met elkaar.

In plaats van de zeis hanteren bij sport, cultuur, wijkwerk en opknappen buitenruimte adviseren wij de navolgende activiteiten op termijn te stellen:
Vaart in de Zaan (13.000)
Het Zaan IJ project (?)
Ontwikkeling Hembrugterrein (300)
Ontwikkeling spoorwegoverbouwing Zaandam (cultuurpaleis) (26.000?)
Kreekrijk vanwege onvoldoende inzicht woningbehoefte (?)
ZVVP (5.400)
-Spoorse doorsnijding (fietstunnel 6.000?)

Blz. 7
Ten aanzien van de leefbaarheids budgetten wordt gesteld dat dit niet de belangrijkste voorwaarde bleek te zijn voor een effectieve vorm van bewonersparticipatie. Wij moeten ons realiseren dat het bijeenbrengen van bewoners om over projecten en de inzet doorvoor van beschikbare middelen te discussiëren al een goede vorm van participeren was. Met opheffen van de leefbaarheids budgetten worden deze bijeenkomsten verder uitgehold en zullen bewoners zich minder bij het wijkgebeuren betrokken voelen.
Wellicht kan Hart voor Stad als wijkoverkoepelende organisatie in de gewijzigde vorm van participatie een belangrijke rol spelen.

Blz. 12
De bezuinigingsopgave 2013 komt uit op 6.200. Ons is onduidelijk hoe dit bedrag kan worden aangesloten bij het bezuinigingsoverzicht in de begroting 2012 -2015 (blz. 6 daarvan).
Het overzicht als geheel wijkt inhoudelijk en cijfermatig af van het vergelijkbare overzicht in de raadsinformatiebrief van 01 mei 2012. Verschillen worden niet toegelicht.
Aangenomen wordt dat de verliezen bij ARG 12.1 meespelen in de Financiële opgave van deze Kadernota.

Blz. 13
In de begroting 2011 werd nog als zeer belangrijke besparingsdoelstelling het terugbrengen van de Personele kosten opgevoerd. Destijds al hebben wij daarbij grote vraagtekens gesteld. Nu wordt in deze Kadernota “niet meer houdbaar” geschreven. Het opvoeren van doelstellingen die vanaf het begin al een utopie zijn zou achterwege moeten blijven.
De fout in de berekening van de kapitaallasten Stadhuis is wel heel simpel. De retorische vraag moet dan worden gesteld of dit soort gevallen later nog meer aan de oppervlakte komen.

Blz. 14
Wij worden op onze wenken bediend. Ook “niet meer houdbaar” blijkt de doelstelling terugdringen facilitaire kosten Stadhuis te zijn. Wordt het rooskleuriger voorstellen van zaken een structureel beleid?

Blz. 15
Voortzetting van de subsidie op funderingsherstel (incidentele activiteit) wordt deels gefinancierd uit ontvangsten rioolrecht. Dit laatste is een structurele bate en bovendien heeft het één niets met het andere te maken.
Bij belangrijkste risico’s worden de financiële gevolgen voor de grondexploitatie genoemd. Gerekend wordt met een prijsstijging van 0% maar er wordt al een steen in de vijver gegooid met de opmerking dat verdere tegenvallers niet zijn uit te sluiten. Waarom dan 0%? Waarop is dit percentage gebaseerd?

Blz. 16
Voor de parkeernota blijkt geen draagvlak te zijn. Desondanks is de 7,5 ton in de voorlopige begroting 2013 opgenomen. Verstandig?
Investeringsfonds: Volgens het overzicht op deze bladzijde heeft voor een bedrag van 140.250 besluitvorming plaats gevonden. De boekwaarde van bestemmingsreserves vlg. blz. 165 van de jaarstukken 2011 is 112.000 + vrije reserves 9.000 totaal 121.000. Er moet dus nog 19.000 worden gevonden. Dit blijkt niet uit de kadernota.

Al eerder in dit stuk gaven wij enige projecten aan die wat ons betreft op de lange baan geschoven kunnen worden. In plaats daarvan dient aandacht te worden besteed aan de aanwezigheid van scholen en andere verblijfplaatsen van kinderen in de omgeving van hoogspanningsleidingen. Alhoewel de minister al eerder een dringend advies heeft gegeven daarvoor oplossingen te zoeken bestaat de kans dat na de verkiezingen 2e Kamer daar nog sterkere nadruk op zal worden gelegd.

Blz. 17
Ook op deze bladzijde wordt weer gesproken over een fietstunneltje bij Rooswijk. Wij raden dit ten stelligste af. Er zijn er al twee in de nabijheid, het oversteken van de Provincialeweg is daarbij dan de volgende bottleneck en ten slotte zal een dergelijke investering een toekomstgerichte oplossing, zoals onze vereniging deze voorstaat, verder in de weg staan.

Blz. 19
Van een goede organisatie mag worden verwacht dat juist op het gebied van huisvesting van kinderen geen fouten worden gemaakt. Wij kunnen niet anders stellen dan dat de argumenten waardoor investeringsplafonds worden overschreden voor een buitenstaander als weinig serieus overkomen.

Blz.20
“De kapitaallasten uit de brandweer oefeninstallatie dienen uit de inkomsten gedekt te worden”. Wij menen ons te herinneren dat juist daaraan omliggende gemeenten minder wilden bijdragen.

Blz. 21
HVC maakt grote verliezen waarvoor deze bij de gemeenten voor dekking zal aankloppen.
De fte (fulltime equivalent) analyse genoemd bij de punten 3.1 2 t/m 6 is te onduidelijk om daar enig houvast aan te hebben. Bovendien zal het financiële gevolg veelal een vestzak/broekzak situatie blijken te zijn.
Veranderingen in de organisatie van SRA en samenwerking met omliggende gemeenten is van belang. Wij adviseren voor wat betreft deze samenwerking te onderzoeken hoe en welke onderwerpen daarbij in andere cluster gemeenten daarbij betrokken worden.

Blz. 22
“De gemeentelijke organisatie moet lean en clean worden”. In dat verband mogen wij u op het volgende wijzen. De kans is groot dat een wethouder naar Den Haag wordt beroepen waardoor een vacature ontstaat. De portefeuille van wethouder mevr. Leny Visser is:
Portefeuille: Wijkgericht werken, beheer en onderhoud openbare ruimte, publieke dienstverlening en vergunningen, cultuur.
Met de plannen die in deze kadernota worden gepresenteerd wordt deze functie voor een groot deel uitgehold. Het bovenstaande biedt ruimte om te komen tot een nieuwe taakverdeling binnen het college waarbij invulling van de vacature overbodig is. Partijen zullen daarbij moeten heenstappen over hun politieke voorkeuren.

Blz. 23
Uit hetgeen bij 3.3 wordt genoemd over het kerntaken pakket maken wij op dat dit pakket inmiddels is vastgesteld. Wij menen niet dit al in detail te hebben gelezen.

Blz.25
Openbare ruimte; gevreesd moeten worden dat de Provincie niet akkoord zal gaan met het naar achteren schuiven van inlopen achterstallig onderhoud.
Erfpachtvoorziening; het gebruiken van het volledig passief van vooruitbetaalde canons is een cosmetische ingreep om de balans een beter aanzien te geven. Wij moeten ons realiseren dat baten daaruit in volgende jaren vervallen. Afgewacht moet worden of Deloitte dit kan ondersteunen. Een onderzoek naar de fiscale konsekwenties voor de betrokken erfpachthouders gaat in dit kader te ver.

Blz. 26
Cultuurcluster; duidelijk wordt hier dat zeker tot 2016 de Bieb op haar huidige plek blijft.
Sport; alle goede bedoelingen om meer bewoners tot meer bewegen aan te zetten worden hiermee vervallen verklaard. Zaanstad is veel sportverenigingen “rijk” maar verarmt hiermee.
Wijkmanagement; intrekken van subsidies en bijdragen verarmt de sociale samenhang van de wijken. Wij zijn benieuw wat met “andere vormen van bewonersparticipatie” wordt bedoeld.
Stedelijke ontwikkeling; “De gemeente is niet meer bij machte om zelf de ruimtelijke ontwikkelingen te bepalen”. Inderdaad door gebrek aan voldoende geschoolde medewerkers, financiën en toekomstgericht inzicht is dit een probleem geworden. Wij hebben reeds lang geleden betoogd dat met name de Spoorse doorsnijding en de A8 –A9 verbinding door een hoger orgaan als penvoerder zou moeten worden opgepakt.

Blz. 27
Publieke ambtsdragers; Het aantal wethouders hangt in de regel samen met het inwonertal van een gemeente. Een gemeente moet minimaal twee wethouders hebben, maar mag er niet meer hebben dan 20% van het aantal raadsleden (of niet meer dan 25% als een of meer wethouders in deeltijd werken). In praktijk is dat meestal tussen de 2 en 6. Ons voorstel als genoemd bij blz. 22 kent geen wettelijke beperking.
Tarieven en leges; de doelstelling is zo goed als onhaalbaar.
Cultuur; wij stellen voor dat het college hier tijdens de discussie tot meer detaillering komt.

Blz. 28
Het totaal bedrag aan gegeven subsidies is 10 miljoen Euro. 4 – 6% besparing daarop vanwege niet indexering komt niet overeen met de te verwachten inflatie (1,75%).
Zelfs met de voorgestelde beleidswijzigingen is er geen sluitende begroting. Drastischer maatregelen zijn nodig. Zie onze voorstellen

Blz. 29
Het raadsbesluit “Sport in de Omzoom” is eerder al genomen. Uit de tekst op deze bladzijde blijkt dat het laten vervallen van de uitgetrokken 7 miljoen Euro niet mogelijk is.

Blz. 34
Verlaging van de rekenrente naar 4% is goed mits dit overeenkomt met de te betalen rente over de korte en lange termijn schulden zoals die momenteel aanwezig zijn.
Het zich rijk rekenen, zoals eerder o.a. gebeurd is met de generieke bezuinigingsopgave eigen organisatie, zal uitgebannen moeten worden.

Wij realiseren ons dat onze gemeente in een zeer problematische situatie verkeerd. Nog te veel blijft te worden vastgehouden aan voortzetting van projecten die niet rechtstreeks het onmiddellijke belang dienen van de bewoners. Wij vragen opnieuw oog daarvoor.

Verder vragen wij ons af in welke mate de voorstellen in deze kadernota leiden tot het terug brengen van de weerstandcapaciteit op het minimum niveau van 1,4.

Met vriendelijke groeten, Vereniging Hart voor Stad